Nastolatki w sieci - raport NASK i wyzwania dla dorosłych ⚡
- relifepsychoterapi
- 26 paź
- 3 minut(y) czytania
Raport NASK „Nastolatki” przedstawia najnowsze dane dotyczące korzystania z internetu przez młodzież. To nie tylko zestaw liczb, to obraz pokolenia dorastającego w sieci, w którym granice między światem online i offline stają się coraz bardziej płynne, a wsparcie dorosłych często jest niewystarczające.
Według raportu przeciętny nastolatek spędza w sieci około 5 godzin dziennie w dni powszednie, a w weekendy czas ten wydłuża się do nieco ponad 5 godzin. Wielu młodych otrzymuje swój pierwszy smartfon już przed 8. rokiem życia, co oznacza, że większość uczniów kończących szkołę podstawową intensywnie funkcjonuje w cyfrowym świecie. Aż 92% uczniów codziennie korzysta ze smartfona z dostępem do Internetu, a 84% deklaruje, że nie wyobraża sobie dnia bez sieci.
Cyberprzemoc i brak świadomości zagrożeń
Co trzeci nastolatek doświadcza cyberprzemocy, a połowa z nich nie informuje o tym dorosłych. Wielu młodych, nie potrafi odróżnić, czy dane zachowanie w sieci jest przemocą, (17%) uznaje agresję online za normalną. Niepokoi fakt, że przemocy w Internecie nigdy osobiście nie doświadczyło tylko około (44%) uczniów. Najczęstsze formy to wyzywanie (45%) , ośmieszanie 38% oraz rozpowszechnianie zdjęć bez zgody (28%)
Sexting i ryzyka związane z treściami seksualnymi
Niepokojące są także przypadki wysyłania i otrzymywania nagich lub półnagich zdjęć - dotyczy to 26% młodzieży, a rodzice rzadko zdają sobie z tego sprawę. W grupie 15-17-latków odsetek ten wzrasta do 32%, a 11% badanych przyznaje, że wysłało takie zdjęcie osobie, której nigdy nie spotkało osobiście.
Kontakt z dorosłymi i ryzyko tego, co dzieje się offline
Z danych NASK wynika, że 11% nastolatków spotkało się offline z dorosłym poznanym w sieci, a co czwarty z nich nie powiedział o tym nikomu. W 6% przypadków spotkania te miały charakter niepokojący ,młodzi zgłaszali poczucie zagrożenia lub dyskomfortu. Taki brak otwartości zwiększa ryzyko zagrożeń i pokazuje, jak ważna jest edukacja oraz otwarte rozmowy w rodzinach i szkołach.
Sztuczna inteligencja i manipulacje treściami
Coraz więcej nastolatków korzysta z narzędzi opartych na AI - 70% badanych używa ChatGPT, CapCut lub Character AI. Jednocześnie 63% nie wie, czym są deepfake’i, a tylko 28% potrafi rozpoznać treści generowane przez sztuczną inteligencję. To oznacza, że młodzi narażeni są na manipulacje treściami cyfrowymi, często bez świadomości zagrożenia.
Kontrola rodzicielska - rozbieżności w percepcji
Chociaż 58% rodziców uważa, że kontroluje dostęp dzieci do treści pornograficznych, tylko 18% nastolatków potwierdza tę kontrolę. Podobna rozbieżność dotyczy ogólnej kontroli czasu online - 64% rodziców twierdzi, że ją stosuje, ale zgadza się z tym tylko 29% nastolatków. Widać więc wyraźnie, że młodzież w sieci funkcjonuje często sama, mimo że dorośli myślą, że są obecni i świadomi tego, co ich dzieci robią online.
Konsekwencje dla zdrowia psychicznego
Długotrwałe korzystanie z internetu, kontakt z niebezpiecznymi treściami i brak wsparcia mogą negatywnie wpływać na zdrowie psychiczne nastolatków. W raporcie 41% uczniów przyznaje, że odczuwa pogorszenie nastroju po dłuższym czasie spędzonym online, a 33% doświadcza trudności ze snem z powodu korzystania z telefonu nocą. Raport NASK „Nastolatki” to nie tylko dane o korzystaniu z internetu, to raport o relacjach, zaufaniu i dorastaniu w cyfrowym świecie. Wynika z tego, że młodzież oczekuje obecności dorosłych nie w roli kontrolerów aktywności online, lecz jako źródła bezpieczeństwa i wsparcia w cyfrowym świecie.
Metodologia
Wszystkie dane przedstawione w tekście opierają się na badaniu NASK „Nastolatki” w edycji 2024. Badanie zostało przeprowadzone w okresie od września do października 2024 r. z wykorzystaniem techniki CAWI (Computer-Assisted Web Interview). W sumie zebrano 3655 pełnych ankiet uczniów i uczennic oraz 918 zestawów odpowiedzi od rodziców lub opiekunów prawnych. Raport NASK „Nastolatki” to nie tylko dane o korzystaniu z internetu, to raport o relacjach, zaufaniu i dorastaniu w cyfrowym świecie. Wynika z tego, że młodzież oczekuje obecności dorosłych nie w roli kontrolerów aktywności online, lecz jako źródła bezpieczeństwa i wsparcia w cyfrowym świecie.
Ładna, A., Kamiński, K., Rosłaniec, K., Wrońska, A., Błażej, M., Jankiewicz, A., Konopczyński, F., Nawrot, M. (2025). Nastolatki. Raport z ogólnopolskiego badania uczniów i rodziców – raport badawczy. NASK – Państwowy Instytut Badawczy.
