📊👧🧒Raport ,,Internet- dzieci” Czyli psychologiczne spojrzenie na dzieci w Internecie i higienę cyfrową

Dzieciństwo i dorastanie w XXI wieku toczy się równolegle w dwóch światach: realnym i cyfrowym. Smartfon staje się towarzyszem codzienności już w pierwszych latach życia, a aplikacje społecznościowe – oknem na świat. Ale czy jesteśmy świadomi, jak bardzo ten cyfrowy świat wpływa na psychikę najmłodszych?

Nowy raport „Internet dzieci” przygotowany przez Instytut Cyfrowego Obywatelstwa ujawnia nie tylko to, z jakich narzędzi cyfrowych korzystają dzieci, ale też jak często są one wystawione na treści zdecydowanie nieadekwatne do ich wieku. To dobra okazja, by przyjrzeć się idei higieny cyfrowej – i temu, co oznacza ona w praktyce wychowawczej.

📊 Co wiemy z raportu?

• Ponad połowa dzieci w wieku 7–12 lat korzysta z platform społecznościowych, takich jak TikTok, mimo że nie spełniają kryterium wieku (13+).

• TikTok jest najczęściej używaną aplikacją – dzieci uruchamiają ją wielokrotnie w ciągu dnia, spędzając tam średnio ponad 2 godziny dziennie.

• W grudniu 2024 roku co trzecie dziecko w wieku 7–14 lat odwiedziło stronę pornograficzną – dane pochodzą z rzeczywistego monitoringu zachowań, nie deklaracji.

  
  

To alarmujące dane. Jednak zamiast reagować lękiem, powinniśmy zareagować świadomością i wsparciem.

🧠 Psychika dziecka, a świat cyfrowy

Dzieci i nastolatki są w okresie intensywnych przemian psychicznych: uczą się regulacji emocji, rozwijają empatię, uczą się nawiązywać i utrzymywać relacje. Tymczasem intensywne korzystanie z mediów społecznościowych wzmacnia presję porównań, skraca koncentrację uwagi i zwiększa poziom lęku społecznego.

Dziecko nie odróżnia jeszcze dobrze prawdy od kreacji, nie potrafi świadomie zarządzać informacją. Kontakt z treściami nieodpowiednimi – przemocą, (w tym cyberprzemocą) pornografią– może prowadzić do przewlekłego stresu, problemów z samooceną, jak również do uzależnień behawioralnych.

🧼 Czym jest higiena cyfrowa – i dlaczego dzieci jej potrzebują?

Higiena cyfrowa to zestaw świadomych nawyków i zasad, które pomagają zdrowo i bezpiecznie funkcjonować w środowisku cyfrowym. Tak jak uczymy dzieci mycia rąk, tak samo powinniśmy uczyć je:

• ile czasu spędzać przed ekranem,

• jakie treści są dla nich odpowiednie,

• jak rozpoznawać sygnały przemęczenia cyfrowego (rozdrażnienie, trudności ze snem, brak koncentracji),

• jak rozmawiać o tym, co widzą w Internecie.

  
  

To nie chodzi o zakazy, ale o budowanie zdrowej relacji z technologią – opartej na równowadze, samoświadomości i wsparciu.

🛠 Jak wspierać higienę cyfrową dziecka?

🔹 Ustal rytuały cyfrowe – np. "bez ekranów przy posiłkach", "offline godzinę przed snem".

🔹 Rozmawiaj bez oceniania – pytaj, co dziecko ogląda, co je interesuje, co budzi niepokój. Bądź obecny.

🔹 Zadbaj o alternatywy offline – nie chodzi tylko o ograniczenia, ale o pokazanie, że są inne sposoby na odpoczynek i relacje.

🔹 Zainteresuj się własną higieną cyfrową – dzieci uczą się głównie przez modelowanie. Jeśli Ty sam żyjesz w trybie ciągłego scrollowania, trudno oczekiwać czegoś innego od nich.

🔹 Stosuj aplikacje wspierające równowagę – nie jako kontrolę, ale jako narzędzie wspólnego ustalania granic.

📚 Dla tych, którzy chcą więcej

Na stronie cyfroweobywatelstwo.pl/internetdzieci znajdziesz pełny raport i rekomendacje. Warto też sięgnąć po książki, które pomagają w budowaniu cyfrowej świadomości:

• „Jak nie zgubić dziecka w sieci?” – praktyczny poradnik dla rodziców.

• „Co wolno, a czego nie” – edukacyjna książeczka z naklejkami dla najmłodszych.

• „Jestem bezpieczny. Mądry przedszkolak” – o zasadach bezpieczeństwa w przystępnej formie.

🤍 Dzieci w cyfrowym świecie potrzebują prawdziwej obecności

Nie chodzi o to, by dzieci „wyłączyć” z Internetu. Chodzi o to, by nie były w nim same. Higiena cyfrowa to nie moda – to warunek zdrowego rozwoju psychicznego w XXI wieku.

Zadbajmy o nią razem – z empatią, wiedzą i spokojem.